Speelgoed of gevaarlijk voorwerp?

In de zomer zoeken veel kinderen verkoeling door waterspelletjes te spelen of het zwembad vol te laten lopen. Daarbij wordt de tuinslang veel gebruikt. Maar is die wel zo ongevaarlijk als we denken?

Het is de start van m'n tussendienst op een (te) warme zomerdag en ik begin met het bestuderen van ons patiëntenbord - waarop de gehele Spoedeisende hulp aan bedden en patiënten wordt weergegeven. De eerste hulp stroomt langzaam vol.

Na het overnemen van enkele patiënten van mijn collega's, wordt er via de wachtkamer een huilend kindje binnen gedragen door zijn vader. Het kindje is nat en half ontkleed. Er zijn rode plekken zichtbaar over zijn hals, borst en linker kant van zijn lichaam; zelfs zijn er al enkele blaren waarneembaar. Ik schat dat het jongetje rond de 3 jaar oud is (wij schrijven bij acute situaties als deze, de patiënt pas later in - eerste hulp verlenen heeft in dit soort situaties natuurlijk de prioriteit). 

We halen het jongetje en zijn vader direct binnen en zetten beide onder een lauwe douche - geen koud water (!) -. Het kindje ligt veilig bij vader en wordt hier zichtbaar rustig van. Vader begint ondertussen uit te leggen wat er is gebeurd: Net als veel andere mensen vandaag, waren de kinderen aan het spelen in de tuin. De oudste zus van het jongetje pakte de tuinslang en zette deze aan voor wat verkoeling. Ons patiëntje had het uiteinde van de tuinslang vast en wachtte geduldig op het water. Toen het water uit de tuinslang kwam (die al even in de zon had gehangen), was dit water zo heet dat het de huid van de kleine jongen heeft verbrand. Gelukkig heeft de vader adequaat gehandeld en heeft het huilende jongetje direct onder de lauwe douche gezet. 

Bij ons op de afdeling hebben we het kindje nog iets langer gekoeld (vader had 10 min aangehouden en wij houden 20 minuten koelen aan) en daarna de los liggende velletjes verwijderd. Hierna is het jongetje ingesmeerd met een koelende en helende crème en mocht de volgende dag terug komen voor verband wissel. Hij bleek uiteindelijk 1e en oppervlakkige 2e graads brandwonden te hebben, en is volledig genezen. 

Ter info: Een tuinslang die de hele dag in de zon heeft gelegen, kan erg warm water bevatten. Hoe warm het water wordt hangt af van de omgevingstemperatuur. Bij 40 graden kan het water in de tuinslang, onder meer door het plastic, opwarmen tot 50 graden. Kinderen kunnen vanaf 50° C al oppervlakkige brandwonden krijgen.

Belangrijk is dus dat je het water niet eerst op mensen richt. De eerste stroom laat je het best in de tuin of de riolering vloeien tot het water minder warm is. Stromend water warmt immers niet op.

Maar een opgewarmde tuinslang kan ook drager worden van de legionellabacterie. In water met een temperatuur tussen 20 en 60° C kan de legionellabacterie zich makkelijk verspreiden. Legionella kan ontstaan als de tuinslang enkele dagen blootgesteld wordt aan de zon in combinatie met stilstaand water.

Legionella is niet besmettelijk als je ermee in contact komt, tenzij je kleine druppeltjes via verneveling inademt. Na 36 tot 38 uur krijg je dan een longontsteking en een grieperig gevoel en moet je hoesten.

Om te voorkomen dat de legionellabacterie in je tuinslang groeit, gebruik je de tuinslang het best dagelijks, zodat stilstaand water vermeden wordt. Het is ook belangrijk om ze altijd op te rollen en in de schaduw te leggen.

Als de bacterie al in de tuinslang zit, kun je die verwijderen door de tuinslang te spoelen. Dat wil zeggen dat je het water laat stromen tot het water afgekoeld is.