Foto's maken en begraven

De nacht dat Jaël geboren was kregen wij via het ziekenhuis de tip om Stichting Still Fotografie te bellen. Maar toen we dat die dag deden bleken ze vanwege Covid niet te mogen werken. Toen mijn vriendin dat hoorde vroeg ze haar vriendin, die de fotografe is van Stijling of zij dit wilde doen. We waren hier onwijs blij mee, op dat moment, maar naar mate de tijd verstreek werden de foto’s steeds belangrijker. Want dat is wat overblijft, een foto, een zichtbare herinnering. Toen het leven weer doorging, en het soms voelde alsof dit helemaal niet gebeurd was, pakte ik de foto’s erbij. Of s’ avonds, als ik niet kon slapen, scrolde ik door het album op mijn telefoon. En dan was het alsof nog geen dag geleden was. Zij kwam diezelfde dag, samen met mijn vriendin en mijn zus. Al die tijd had Jaël in de schaal met water gelegen, afgezien van de keren dat we hem in onze handen namen. Maar die middag legden we hem voor het eerst in zijn ‘mandje’. Mandje… Alsof het om een hondje gaat, maar een kistje was het ook niet. En hij lag zo natuurlijk, met zijn handje onder zijn wang en benen opgetrokken en het raakte me diep. Want waar ik al die tijd genoot van het mooie jongetje in het water, besefte ik dat we hem niet konden houden. We zouden hem gaan begraven, in dit mandje. En hij lag daar zo kwetsbaar, maar tegelijkertijd ook zo vredig. En waar ik eerst een mooi kindje zag in het water, zoals ik dat ook geregeld op stages tegenkwam, zag ik nu mijn baby op een dekentje liggen, roerloos. Zo gingen mijn emoties die dagen heen en weer, van diep verdriet naar blijdschap en trots. En alles werd vast gelegd, met dank aan deze fantastische fotografe.. 

Vanaf het moment dat Jaël geboren was wilde ik hem donderdag begraven, twee en halve dag later. Het rare is dat ik later me wel eens afvroeg waarom we hem niet wat langer bij ons hielden. Op dat moment hebben we daar gewoonweg niet over na gedacht, het voelde goed om hem donderdag te begraven. We wilde die dag samen doorbrengen, op de verloskundige na, die zou die ochtend nog langs komen. Met mij ging het prima en ze bewonderde Jaël. Ik had net zijn voetafdrukken genomen op een canvas doekje. Toen ze weg was pakte ik mijn mandoline en speelde voor hem. We zongen, zoals we dat ook wilden doen als hij een voldragen, levende baby was geweest. Daarna legden we hem in het mandje, en namen we de bloemen mee die mijn schoonzus nog was komen brengen. In de lift naar beneden kwam er op de valreep nog een oudere bewoonster aan die ook instapte. Ze keek bedenkelijk naar het mandje en vroeg: oei, wat gaan jullie doen? Nu zou ik alle smoezen vertellen die in me op zouden komen en haar niet zo onverwacht confronteren met de werkelijkheid. Maar ik leefde al een tijdje in mijn eigen bubbel, waarin het hebben van een levenloos kindje normaal was geworden. Dus glimlachte ik en zei: ‘We gaan ons kindje begraven’. De vrouw glimlachte terug en zei enthousiast ‘Ach wat leuk zeg! Veel plezier!’ David en ik vermeden oogcontact maar toen we eenmaal buiten waren proesten we het uit. De halve rit hebben we zitten gieren van de lach. De absurditeit van de situatie, het enthousiaste en zo onschuldige antwoord, het brak de spanning die er toch wel was. En als we haar nu zien lopen zeggen we tegen elkaar, daar gaat ze weer, de schat.

We kwamen aan bij het stuk land van mijn zus, waar we zeven maanden daarvoor getrouwd waren en nu onze Jaël mochten begraven. We waren erg blij met deze mogelijkheid. Een begraafplaats mocht al wel maar is niet verplicht voor de 24weken, en hier voelden we ons beide beter bij. Ik droeg het mandje en David groef het gat. Hoewel een aantal broers en zwagers aangeboden hadden dit vooraf te doen, om ons dit te besparen, wilde David dit zelf doen, alleen. Toen ik hem zo bezig zag voelde ik een nieuw soort respect voor hem. Ik bedacht me wat een lieve en goede vader hij geweest zou zijn voor Jaël, maar ook juist nu was.

Jaël had bij ons in de koelkast gestaan, en bleef daardoor zo mooi, maar nu ik met hem buiten stond vond ik de kou ineens zielig. Ik liep terug naar de auto om nog een kleed te halen, heb dat opgevouwen en over hem heen gelegd. Zo lag hij ‘veilig en warm’ tussen twee dekentjes in en verder wilde ik er niet teveel over na denken. Want het mandje was een simpel mandje van bamboe en ik wilde niet denken aan wat de koude, natte grond zou doen met het nu nog mooie droge mandje. Toen het gat diep genoeg was heb ik het mandje erin gezet, met de witte rozen erop. Een roos hield ik achter, en toen het gat weer dicht geschept was prikte ik die roos in de grond. In de stilte keken we naar de grond, het was goed zo. We aten een appeltje en vertrokken weer naar huis. We zouden die avond geboorteaangifte doen op het gemeentehuis en we zouden de foto’s krijgen van de fotograaf. Dit was bewust zo gepland, zodat we niet te hard in de leegte zouden vallen.